AMD, czyli zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem (ang. Age-related Macular Degeneration), to przewlekła choroba oka, która dotyczy centralnej części siatkówki – plamki żółtej (macula lutea). To właśnie ta część odpowiada za ostre, dokładne widzenie, niezbędne do czytania, pisania, rozpoznawania twarzy czy oglądania szczegółów.

W przebiegu AMD dochodzi do stopniowego uszkodzenia komórek światłoczułych (fotoreceptorów) oraz nabłonka barwnikowego siatkówki (RPE). W efekcie pogarsza się widzenie w centrum pola widzenia. Osoba chora może mieć problem z odczytaniem tekstu, zobaczeniem rysów twarzy czy wyraźnym dostrzeżeniem obrazu przed sobą.

Dwie główne postacie AMD

Wyróżniamy dwie podstawowe formy zwyrodnienia plamki żółtej:

Postać sucha (atroficzna)
Jest najczęściej spotykana. Pod siatkówką gromadzą się drobne złogi zwane druzami. Z czasem rozwija się zanik (atrofia) komórek, co prowadzi do powolnego, stopniowego pogorszenia widzenia centralnego.

Postać mokra (wysiękowa, neowaskularna)
W tej formie powstają nieprawidłowe naczynia krwionośne pod plamką żółtą. Mogą one przeciekać lub pękać, powodując gromadzenie się płynu lub krwi. Ta postać prowadzi do szybkiego pogorszenia wzroku i może powodować bliznowacenie siatkówki.

Objawy AMD

Najczęstsze objawy to:

• trudności z czytaniem i pisaniem,
• falowanie prostych linii (metamorfopsje),
• pojawienie się ciemnej plamki w centrum widzenia (mroczek centralny),
• problemy z rozpoznawaniem twarzy.

Ważne jest, że AMD nie powoduje całkowitej ślepoty, ponieważ widzenie obwodowe (boczne) pozostaje zachowane. Mimo to choroba znacznie utrudnia normalne, codzienne funkcjonowanie.

Czynniki ryzyka

Do głównych czynników zwiększających ryzyko rozwoju AMD należą:

• wiek powyżej 60 roku życia,
• predyspozycje genetyczne,
• palenie papierosów,
• nadciśnienie tętnicze i choroby serca,
• otyłość i nieprawidłowa dieta.

Podsumowanie

AMD to poważna, ale dość powszechna choroba narządu wzroku u osób starszych. Choć nie prowadzi do całkowitej utraty widzenia, może znacznie ograniczyć samodzielność i komfort życia. Dlatego tak ważna jest profilaktyka, zdrowy tryb życia oraz regularne badania okulistyczne, szczególnie u osób z grupy ryzyka.

Dbanie o oczy to inwestycja na całe życie – warto o tym pamiętać już od młodych lat.